بدون تردید شما هم در مورد وبینار، سمینار آنلاین، سمینار مجازی یا مینی وبینار شنیده اید. در این مقاله تلاش میکنم در مورد مینی وبینار کمی توضیح دهم.
آنچه در این مقاله خواهید یافت:
وبینار چیست ؟
در اساس عبارت وبینار (Webinar) از عبارت Web-based seminar گرفته شده است. وبینار به کلاس، دوره، سمینار یا رویدادی گفته میشود که در به صورت راه دور برگزار شود. این رویداد میتواند با استفاده از فضای تعاملی و یا ترکیبی از آفلاین و آنلاین باشد.
در یک وبیناربه بیان ساده تر تو یه روز و ساعت از پیش مشخص شده مدرس و کاربران در محیط وبینار آنلاین میشن و مدرس صدا و تصویر، فایل ارائه، وایت برد، ویدئو کلیپ آموزشی و یا دسکتاپش رو به اشتراک می زاره و کاربران هم به ارائه مدرس گوش میدن و هر جا که نیاز بود از طریق چت باکس یا حتی صدا و تصویر می تونن نظر بدن یا سوالشون رو مطرح کنن.
مینی وبینار چیست ؟
همونجور که می بینید وبینار هر آنچیزی رو بهتون ارائه میده که یه کارگاه حضوری براتون فراهم می کنه! تازه نه اسیر ترافیک میشین و نه هزینه رفت و آمد می دین، حتی با لباس خونه هم می تونین تو وبینار باشین و ازش لذت ببرین، اینجوری دیگه مشکل اساسی بعضی ها که میگن «چی بپوشم…» هم حل میشه! فکر کنم این از همه چی مهم تر باشه ?
مزایای وبینار
همونطور که تو قسمت قبل به مفهوم وبینار و برخی از مزایاش پرداختیم، تو ادامه بصورت اجمالی بعضی از مزایای وبینار توضیح داده میشه:
برای حضور در وبینار لازم نیست جایی بری
برای حضور تو وبینار لازم نیست از خونه، محله، شهر یا حتی کشورت خارج بشی و دردسرهای رفت و آمد و اسکان هم به کلی حذف میشه. چون با وبینار هر کی تو خونه خودشه و از وبینار لذت میبره!
میتونی کلی تو زمان و هزینه‌هات صرفه جویی کنی
از یه طرف وقتی نیاز نیست برای حضور تو یه رویداد، کارگاه، همایش یا کلاس جایی بری، پس هزینه رفت و آمد هم نداری و از طرف دیگه هم هزینه ثبت نام تو وبینار نسبت به دوره های حضوری تو اکثر مواقع کمتره پس می تونین پولتون رو برای وبینارهای بعدی ذخیره کنین
چون وبینار زنده برگزار میشه همون موقع می تونین جوابِ سئوالاتون رو بگیرین
همونطور از عنوانش مشخصِ شما می تونین تعامل مستقیم با سخنران داشته باشین و در حین برگزاری وبینار اگه نظری یا سوالی در مورد محتوای مطرح شده داشته باشن می تونین بپرسین چون وبیناز زنده هست (یعنی از قبل ضبط نشده یا پاورپوینتی نیست که فقط روش صدا گذاشته شده) پس میشه همزمان تعامل و مشارکت داشت.
وبینار ضبط میشه
اگه احیانا محدودیت زمانی داشتین یا به هر دلیلی نتونستبن وارد وبینار بشین نگران نباشین، چون بصورت کامل ضبط میشه و بعدا می تونین ویدئوی وبینار رو با کیفیت عالی ببینین و ازش حالشو ببرین.
هیچ فرقی با دوره حضوری نداره
تو دوره حضوری شما چی دارین؟! صندلی، ویدئو پروژکتور، وایت برد و جزوه.خبر خوب اینکه وبینار هم همه اینا رو داره. فقط فرقش با دوره حضوری میان وعده، ناهار و پذیراییشِ که اینجا خودتون باید هوای خودتون رو داشته باشین :-).
البته یه نکته ای که نباید فراموش کنین اینه که تو وبینار همون موقع می تونین فایل های آموزشی مثل فایل ارائه، فایل اکسل و … رو دانلود کنین و دیگه لازم نیست فلش به دست دنبال استاد نیفتین که فایل ها رو براتون کپی کنه!
با موبایل و تبلت هم میتونی تو وبینار شرکت کنی
معلومه که با هر سیستم عامل و با هر دستگاهی چه موبایل و تبلت، چه کامپیوتر شخصی و رومیزی و لپ تاپ، میشه وارد وبینار شد و تجربه خوب یه رویداد آنلاین رو داشت. برای اینکه بدونین چطوری می شه تو یه وبینار حضور داشت می تونین راهنمای حضور در وبینار رو مطالعه کنین.
هدف شما از برگزاری وبینار چیست؟
آره چرا که نه!! با توجه به تجربه زیاد ایـ سمینار تو برگزاری رویدادهای آنلاین، اگر همه استانداردهایی که برای برگزاری یه وبینار میباید رعایت بشه رو رعایت کنید، تا حداقل سرعت نرخ دانلود، ۵۰ کیلوبیت بر ثانیه هم میشه کاربرا بدون مشکل و قطع و وصلی وبینار رو ببینن و ازش لذت ببرن.
پاسخ به عنوان این مقاله کلیدی ترین نکته ای است که پیش از برگزاری وبینار بایستی به آن توجه ویژه ای داشته باشید.
انجام دادن هر کاری بدون هدف، برنامه ریزی کردن برای شکست است.
با داشتن هدف شما می توانید برنامه ای خاص برای وبینارتان تدوین کنید برنامه ای که نشان می دهد:
- چه مخاطبانی را باید در نظر داشته باشید؟
- چه محتوایی را آماده کنید؟
- چگونه مطالب را ارائه دهید؟
وبینارها می توانند با اهداف متفاوتی برگزار شوند. مثلا ممکن است هدف شما افزایش فروش یا سودآوری، تبلیغ دوره های حضوری و یا تبلیغ سایر وبینارهایتان باشد و یا ممکن است هدف شما جذب مخاطبان بیشتر باشد. حتی این امکان وجود دارد که شما در دنیای واقعی شناخته شده هستید و نیازی به برگزاری وبینار برای شناساندن خود به مخاطبان نداشته باشید و تنها می خواهید با برگزاری وبینار در محیط مجازی و غیر حضوری هم فعالیتی داشته باشید.
تا اینجا دست کم ۵ هدف رایج برگزاری وبینار ذکر شد. با توجه به نیازمندی خود می توانید وبینارهایی را با اهداف متفاوت تدوین و برگزار کنید. در ادامه توضیح مختصری را از هر یک از این اهداف خواهیم داشت.
برگزاری وبینار با هدف افزایش فروش و سود آوری
ممکن هست وبینارهایتان را با هدف افزایش فروش و یا سودآوری برگزار کنید. پیش از هر کاری ابتدا ماهیت شرکت و فعالیت خود را مشخص نمایید.
آیا شرکتی خدماتی یا تولید کننده کالا هستید؟ پس از پاسخ به این سوال، در مورد فرمت برگزاری وبینار تصمیم بگیرید این که آیا وبینار شما تنها شامل معرفی و ارائه محصول و خدماتتان هست یا اینکه بخش اصلی وبینار مربوط به ارائه مطالب و تجربیات ارزشمند مرتبط با حوزه کاری و فعالیت شرکت شما می باشد. در مرحله بعد مخاطبان هدف خود را شناسایی و بر طبق آن محتوا و کنداکتور وبینار و استراتژی های پیگیری خود را آماده نمایید.
برای آماده سازی فایل ارائه وبینار می توانید از مقاله «چرا باید در یک وبینار حضور داشته باشیم؟» استفاده کنید.
برگزاری وبینار با هدف تبلیغ دوره های حضوری
گاهی هدف شما از برگزاری وبینار، تبلیغ کارگاه ها و دوره های حضوری تان است. با در نظر داشتن این هدف می توانید نحوه ارائه مطالب در وبینار و نحوه تبلیغ دوره حضوری تان را مشخص نمایید و بر اساس برنامه از پیش تعیین شده وبینار را برگزار نمایید. در حین برگزاری وبینار از تبلیغات مستقیم و ناشیانه دوره های حضوری تان جدا خودداری کنید چون مخاطبان زودتر از دیگران متوجه این موضوع خواهند شد.
یک نمونه تبلیغ ناشیانه این است که شما مفهومی را در حد یک خط توضیح می دهید و در ادامه این مورد را ذکر می کنید که توضیح مفصل آن را در دوره حضوری که در تاریخ … برگزار می شود خواهیم داشت. یا اینکه از ابتدا تا انتهای وبینار در مورد دوره حضوری تان صحبت کنید ?
برگزاری وبینار با هدف تبلیغ وبینارهای آتی
ممکن است هدف شما از برگزاری وبینار تبلیغ و معرفی سایر وبینارهایتان باشد. در این نوع وبینارها شما می توانید توضیحاتی را در مورد سرفصل ها و محتوای وبینارها و دوره های آتی ارائه دهید.
برگزاری وبینار با هدف جلب مخاطبان بیشتر
زمانی که در آغازِ راه حرفه تدریس یا سخنرانی هستید برگزاری وبینارها بهترین راه برای شناساندن خودتان به مردم و جلب مخاطبان بیشتر است. با برگزاری وبیناری با کیفیت، توانایی های خود به عنوان یک سخنران و مدرس را به مردم اثبات می کنید و پس از آن می توانید برگزاری دوره های حضوری را هم در برنامه های خود بگنجانید. همیشه این نکته را در ذهن داشته باشید زمانی وبینارها به شما یاری می رسانند که محتوای مناسب برای مخاطبان هدف خود آماده و ارائه نمایید.
اگر شما تازه کار هستید و تجربه زیادی در سخنرانی و فن بیان ندارید حتما با یک تیم برگزار کننده وبینار مشورت کنید و برگزاری وبینارتان را به آن ها بسپارید. زیرا با این کار بخش فنی برگزاری وبینار را از دوش خود برداشته و می توانید با خیالی آسوده بر روی آماده سازی محتوا و مطالب وبینار و سخنرانی تان تمرکز کنید.
برگزاری وبینار با هدف فعالیت در دنیای مجازی
حتی اگر شما سخنرانی متبحر و شناخته شده هستید می توانید با برگزاری وبینار در دنیای مجازی نیز حضور داشته باشید و حتی برای تعداد بیشتری از مخاطبان و علاقه مندان خود امکان حضور در دوره های آنلاین را فراهم نمایید. ممکن است بسیاری از علاقه مندان به مباحث شما در خارج از کشور و یا در شهر دیگری باشند که با برگزاری وبینار می توانید نظر آن ها را جلب کنید و ارزشی خاص به آن ها ارائه دهید.
برگزاری وبینار بدون داشتن هدف و برنامه باعث هدر دادن منابع مالی و حتی مهم تر از آن انرژی و زمان شما می شود. از مزایای وبینار می توان به انعطاف پذیر بودن آن اشاره کرد، شما می توانید اهداف گوناگونی را برای وبینار خود تعریف کنید. پیش از برگزاری وبینار ابتدا هدف خود را تعیین و سپس برنامه آن را با جزئیات کامل مشخص نمایید.
اجرای وبینار
سخنران یا مدرس کلیدی ترین عامل در برگزاری وبینار است، چون حضار در مدت زمان برگزاری وبینار تصویر و صدای او را خواهند دید و شنید. برخی از مدرسین حتی با وجود تجربه بالا در سخنوری و انتقال مفاهیم، هنگام سخنرانی در وبینار دچار مشکل می شوند.
از آنجایی که معمولا این افراد در همایش ها و کارگاه‌های آموزشی همزمان با صدها نفر ارتباط چشمی دارند، زمانی که برای اولین بار می خواهند وبیناری برگزار کنند تا حدودی دچار استرس می شوند.
با توجه به تجربه در زمینه برگزاری رویدادهای آنلاین متفاوت چه برای کاربران وبسایت ایـ سمینار و چه برای سازمان ها و موسسات دیگر این مشکل به وضوح در مدرسین و سخنرانان دیده شده است. به همین خاطر تصمیم گرفتیم تجربه خودمان (که حاصل هزاران دقیقه برگزاری وبینار است) را در قالب ۱۵ نکته کاربردی در مورد اینکه چگونه تبدیل به یک سخنران موفق در وبینار شوید ارائه دهیم. ممکن است بگویید که من هیچوقت دچار مشکل نمی شوم، اما خواندن نکات زیر تنها ۵ دقیقه از وقت شما را می گیرد ولی به طرز خارق العاده ای بر رضایت مخاطبان و بهبود برند شخصیتان بعنوان یک سخنران حرفه ای وبینار تاثیر گذار خواهد بود.
فرض کنید برای اولین بار می خواهید یک وبینار برگزار کنید و از قضا سخنران آن وبینار نیز هستید، حالا چه باید کرد؟
نکته اول: یک دستیار آموزشی یا فنی یا حتی یک تیم برگزار کننده وبینار را در کنار خود داشته باشید
بدون تعارف مهم ترین نکته برای اینکه یک سخنران موفق در وبینار باشیم، آسوده خاطر شدن از مباحث اجرایی و فنی وبینار است. مادامی که از کیفیت برگزاری وبینارمان و پشتیبانی کاربران برای حضور در وبینار اطمینان حاصل نکنیم به هیچ وجه نمی توانیم وبینار موفقی را برگزار کنیم، حالا هر چقدر هم محتوای خوبی را برای وبینار آماده کرده باشیم و یا مهارت زیادی در سخنوری داشته باشیم.
زمانی که ما در ایسمینار مسئولیت برگزاری وبینار برای موسسات و سازمان ها را به عهده می گیریم از ابتدا تا انتهای وبینار در کنار سخنران هستیم و تمامی امور اجرایی و فنی را مدیریت می کنیم. ما با این کار دغدغه های فنی، پاسخگویی به مشکلات فنی احتمالی کاربران، استرس بارگزاری فایل و… را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهیم و در نتیجه سخنران می تواند با خیال راحت تمام تمرکزش را به ارائه محتوای وبینار و سخنرانی معطوف کند.
نکته دوم: محلی را برای سخنرانی انتخاب کنید که ساکت و اصطلاحا بدون سر و صدا باشد
اگر در اتاقی که هستید چندین نفر حضور داشته باشند و این افراد هرازگاهی با یکدیگر یا با تلفن صحبت کنند، تصور کنید چه اتفاقی برای وبینارتان می افتد. لطفا محلی را برای سخنرانی انتخاب کنید که بدون سر و صدا باشد.
نکته سوم: اینترنت و کیفیت اتصال را بررسی کنید.
مهمترین نکته مربوط به اینترنت و کیفیت اتصال شماست، زمانی که میخواهید از منزل و یا محل کارتان وبینار را برگزار نمایید. هر چقدر نرخ آپلود (دریافت) اینترنتتان بالاتر باشد، کیفیت دریافت مخاطبانتان و در نتیجه کیفیت وبینارتان بالا خواهد رفت.
نکته چهارم: مطمئن شوید که صدای شما بدرستی شنیده می شود.
حتما میکروفون خود را بررسی نمایید تا از صحت آن اطمینان حاصل کنید و مشکلی برای شنیده شدن صدای شما وجود نداشته باشد. چون اگر صدای شما واضح نباشد عملا وبیناری هم برگزار نخواهد شود، به همین خاطر هست که بر این مورد شدیداً تاکید می کنیم. دستیار یا تیم اجرایی در این امر به شما یاری خواهند رساند.
نکته پنجم: فایل‌ها و مستنداتی که می خواهید در وبینار نمایش دهید را حداکثر یک روز پیش از وبینار آماده کنید.
پس از آماده سازی فایل های آموزشی، قبل از برگزاری وبینار حتما برای دستیار یا تیم اجرایی خود جهت بارگزاری آنها در محیط وبینار، ارسال نمایید. مانند مابقی کارهایی که ما عادت داریم آن را به دقیقه ۹۰ واگذار کنیم لطفا در این مورد خاص از این عادت چشم پوشی کنید. هیچ موقع آماده سازی محتوا را به روز وبینار واگذار نکنید. ممکن است شما در طول روز کارهای دیگری داشته باشید و در نهایت زمان کمی را به آماده سازی فایل های وبینار اختصاص می دهید و استرس آماده سازی فایل ها تا حدی آرامش شما را بر هم می زند.
نکته ششم: یک سناریو مشخص برای اجرا و نمایش فایل هایتان داشته باشید.
سعی کنید محتوایی که قبلا آماده کرده اید چه فایل پاورپوینت باشد چه فایل ویدئویی و… را متناسب با زمان تعیین شده برای وبینار و مقتضیات وبینار و نیاز مخاطب دسته بندی نمایید از زیاده گویی یا کم گویی و حتی فشرده گویی جدا خودداری نمایید. همچنین یک سناریو مشخص برای اجرا و نمایش فایلهایتان داشته باشید. حتما قبل از برگزاری وبینار، این سناریو را با دستیار یا تیم اجرایی خود نهایی کنید.
نکته هفتم: یک ساعت پیش از شروع شدن وبینار آنلاین شوید.
هر جای دنیا، هر کجای ایران و در هر نقطه از شهر که هستید یک ساعت پیش از شروع شدن وبینار، آنلاین شوید و از دستیار یا تیم اجرایی خود نیز بخواهید که تست های لازم را مجددا با شما انجام دهد و هماهنگی های نهایی را با هم داشته باشید.
نکته هشتم: در حین برگزاری وبینار، سعی کنید تصویرتان (تصویر وبکم شما) وسط کادر باشد.
طوری بنشینید که چهره و تصویر شما وسط کادر باشد. نه کمی متمایل به چپ و نه کمی متمایل به راست، درست وسط کادر قرار بگیرید.
نکته نهم: در حین برگزاری وبینار، حتما تلفن همراه تان را خاموش یا در حالت سایلنت قرار دهید.
حتما در حین برگزاری وبینار، تلفن همراه تان را خاموش یا در حالت سایلنت قرار دهید. به هیج وجه با سایر کاربران چت خصوصی نداشته باشید و یا حتی با افراد اطراف خود با ایما و اشاره صحبت نکنید. در مواقع اضطراری بهتر است برای چند ثانیه صدا و تصویر خود را متوقف نمایید و از کاربران بابت این وقفه ایجاد شده عذر خواهی کنید.
نکته دهم: در زمان برگزاری وبینار و هنگام صحبت کردن به وب کم نگاه کنید.
در زمان برگزاری وبینار و هنگام صحبت کردن به زمین یا سقفی که بالای سرتان است نگاه نکنید،بیشتر مواقع (در صورت امکان اکثر مواقع) به وب کم نگاه کنید. زیرا با این کار می توانید حتی در وبینار با مخاطب تماس چشمی برقرار نمایید. مخاطبان این کار شما را به عنوان یک امتیاز مثبت و نشانه احترام تلقی می کنند.
نکته یازدهم: با کاربران تعامل داشته باشید.
در حین وبینار سعی کنید به بهانه‌های مختلف از طریق چت باکس یا بصورت صوتی با کاربران آنلاین ارتباط برقرار نمایید و آنها را به تعامل وادارید. وظیفه شما بعنوان ارائه دهنده آن است که کاری کنید کاربرانتان حتی یک دقیقه هم از جلوی لپ تاپ و یا تلفن همراهشان بلند نشوند. میخکوب کردن مخاطب با راهکارهای تعاملی که اجرا می کنید بر عهده شماست.
البته در پرسیدن سوال، دعوت کاربران به تعامل بیشتر و موارد اینچنینی زیاده روی نکنید و کاسه صبر کاربرانتان را لبریز و از همه مهمتر وبینار را از بحث اصلی منحرف نکنید زیرا در این صورت رشته کلام از دست شما در می رود و مباحث اصلی مطرح نخواهد شد.
نکته دوازدهم: زمانی را به پرسش و پاسخ اختصاص دهید.
همواره ده دقیقه یا یک ربع پایانی وبینار را به پرسش و پاسخ اختصاص دهید. نگذارید هیچ فردی بدون گرفتن پاسخ سوالش از وبینار خارج شود و اگر هم زمان به پایان رسیده است با در اختیار گذاشتن اطلاعات تماس خود می توانید افراد حاضر در وبینار را تشویق به برقراری تماس و پرسیدن سوال هایشان کنید.
نکته سیزدهم: در انتهای وبینار یک نظرسنجی آنلاین ایجاد کنید.
با این کار می توانید بازخورد کاربران را در مورد ارائه، محتوای وبینار و… دریافت نمایید تا از این اطلاعات در جهت بهبود عملکرد و محتوای وبینارهای آتی خود بهره بگیرید. مثلا ما در وبینار تیم سازی استارتاپ ها برای ارزیابی محتوا و مطالب ارائه شده نظرسنجی زیر را قرار دادیم.
نکته چهاردهم: گزارش کاملی از وبینار تهیه کنید.
پس از وبینار، از تیم اجرایی و یا ارائه دهنده سرویس وبینار خود بخواهید گزارش کاملی از حاضرین در وبینار، زمانهای اتصال، میزان تعامل و اطلاعاتی از این دست را در اختیارتان قرار دهند. همچنین بخواهید که لینک یا فایل آفلاین ضبط شده وبینار را در اختیار شما قرار بدهند تا در اسرع وقت برای کاربرانتان ارسال نمایید.
نکته پانزدهم: ارتباط خود را با مخاطبانتان حفظ کنید.
بعد از وبینار سعی کنید ارتباط خود را با مخاطبانتان حفظ کرده و از طریق کانال های اجتماعیتان با آنها در ارتباط باشید. مباحث مرتبط و تکمیلی وبینار را از طرق مختلف به دستشان برسانید و همواره یک نقطه تماس با آنها داشته باشید. اینکار به شما برای جذب مخاطب برای وبینارهای بعدیتان کمک شایانی خواهد کرد.
تبریک می گیم شما الان نکات لازم برای برگزاری یک وبینار موفق را در اختیار دارید، این که چه قدر از این نکات استفاده می کنید و چقدر رضایت کاربرانتان مهم است، تصمیمش با شماست.
در نگارش این مقاله از مطالب سایت های مختلف به ویژه ایسمینار استفاده شده است.
