مهارت‌های کوچینگ
فراگیری، تجربه‌اموزی و کسب مهارت‌های کوچینگ می‌تواند شما را تبدیل به یک فرد «مشکل‌گشا» کند.
اگرچه بهبود و پرورش مهارت‌های حل مساله نیازمند زمان و حرفه مرتبط است، با این حال روش‌هایی وجود دارد که شما می‌توانید بوسیله آنها، میزان اثربخشی در فرآیندهای یادگیری را افزایش داده و مهارت‌های «حل مساله» خود را بهبود ببخشید. برخی از این مهارت‌ها در کوچینگ عملکرد بحث می‌شوند.
به خاطر داشته باشید که در کوچینگ عملکرد مهارت‌های «حل مساله» که می‌تواند شما را تبدیل به یک فرد «مشکل‌گشا» کند، بطور وسیعی با مهارت‌های هر شغل و حرفه‌ای همپوشانی دارد. صرف وقت و تلاش جهت بهبود مهارت‌هایی چون «شنود فعال[۱]» یا «تفکر انتقادی[۲]»، در هر شرایط و موقعیتی ارزشمند و کارآمد است. در اینجا ۷ روش جهت بهبود مهارت‌های «حل مساله» را برای شما آورده‌ایم:
آنچه در این مقاله خواهید یافت:
بهبود مهارت‌های کوچینگ
یادتان باشد که تیم شما منبع فوق‌العاده‌ای از مهارت‌ها، دانش‌ها و فنونی است که شما می‌توانید هرجا صلاح دانستید، از آن بهره ببرید. اگر تیم شما در مواجهه با مشکلاتی همچون حل مساله، تصمیم‌گیری یا نحوه انجام پژوهش‌ها واکنش مناسبی از خود نشان داد، آن را در سراسر سازمان خود به اشتراک بگذارید.
اگر بعضی از کارمندان شما دورکار هستند و در زمینه «شنود فعال» یا «تحلیل داده‌ها[۳]» تبحر دارند، از آنها بخواهید که دوره‌های آموزشی برای افراد دیگر برگزار کنند.
تیم شما یکی از بهترین منابعی است که شما در اختیار دارید. بستر و فرآیند مناسب جهت اشتراک‌گذاری مهارت‌ها را مهیا کنید تا تمامی افراد بتوانند با یکدیگر رشد کنند.
از دیگران راهنمایی بگیرید و در دوره‌های آموزشی شرکت کنید
زمانی که شما حس کردید برای انجام امور خود نیاز به مهارت خاصی دارید، قدم بعدی آن است که جهت یادگیری آن مهارت اقدام کنید. شما می‌توانید از مافوق خود درخواست کنید دوره‌های آموزشی برگزار کند، یا با افرادی که دارای مهارت مورد نظرتان هستند ارتباط برقرار کنید. حتی ممکن است لازم باشد در دوره‌های ویژه برخی مهارت‌ها شرکت کنید. «شنود فعال» یا «تفکر انتقادی» از جمله مهارت‌هایی هستند که معمولا بخشی از دوره‌های آموزشی را به خود اختصاص می‌دهند.
مهم نیست از کدام روش استفاده می‌کنید فقط به خاطر داشته باشید که استفاده از تجربیات و دستورالعمل‌ها برای رشد شما ضروری است. تمرین کردن، درخواست راهنمایی کردن، شرکت در دوره‌های آموزشی، مطالعه موردی و… همگی از جمله اقدامات موثر هستند.
کسب مهارت‌های جانبی را بیاموزید
«حل مساله» می‌تواند تبدیل به مقوله پیچیده‌ای شود علی‌الخصوص هنگامی که برای اولین بار قصد مواجه شدن با مشکلات بزرگ را دارید. استفاده از یک روش امتحان شده باعث می‌شود تلاش‌های شما در این زمینه، ساختار و شکل مناسبی به خود بگیرد و در نتیجه، تمرکز شما را از «جنس و نوع مشکل» به «نتایج موردنظرتان» معطوف کند.
استفاده از فرآیندها و روش‌های شناخته شده‌ای همچون «فرآیند ۷ مرحله‌ای حل مساله» بسیار موثر هستند. این روش‌ها نه تنها شامل اقدامات مناسب جهت حل مساله‌های تیمی هستند، بلکه در گذر زمان، باعث افزایش و بهبود مهارت اعضای تیم شما نیز می‌شوند.
هر مرحله از این فرآیندها، نیازمند آن است که افراد در مواجهه با مسائل و مشکلات از مهارت‌های گوناگون استفاده کنند. در نتیجه، اعضای تیم به اتفاق یکدیگر آموزش می‌بینند و با یکدیگر رشد خواهند کرد.
فرآیندهای گروهی از نظر پیچیدگی و هدف موردنظر از یکدیگر متفاوتند و نسبت به هدف موردنظر، نیازمند فنون تسهیل [۴]فرآیند نیز هستند. استفاده از روش‌های شناخته شده و معتبر به شما کمک بسیاری می‌کند.
استفاده از این روش‌ها، هم برای رهبر فرآیند و هم برای اعضای دیگر که از این فرآیند پیروی می‌کنند بسیار سودمند است.
آن دسته از تیم‌ها موثر و کارآمد هستند که بدانند در شرایط گوناگون تا چه حد نیازمند تلاش و کوشش هستند. با استفاده از روش‌های شناخته شده جهت حل مسائل، شما می‌توانید به جای آنکه کورکورانه دنبال راه حل بگردید، بر روی مسائل مهم و اساسی تمرکز کنید.
چرخه بازخورد ایجاد کنید
گاهی اوقات، جای خالی برخی مهارت‌ها بیشتر از مهارت‌های دیگر خودش را نشان می‌دهد. ممکن است درک و تصور شما از مهارت‌های «شنود فعال» با دیگر همکارانتان متفاوت باشد.
ایجاد یک سیستم که در آن تمامی اعضای تیم بتوانند بازخوردهای خود را بطور منظم و دوستانه ارائه کنند و از یکدیگر یاد بگیرند، بسیار ارزشمند است. شما برای اینکه بتوانید هر زمینه‌ای را بهبود ببخشید یا ارتقا دهید، نخست میبایست فضاهایی که نیازمند اصلاح و بهسازی هستند را شناسایی کنید.
به خاطر داشته باشید که سیستم‌های بازخورد، نیازمند نظارت و سرپرست هستند. در غیر اینصورت، تبدیل به مکان‌هایی برای گله و شکایت از دیگر همکاران می‌شوند. سیستم‌های بازخورد را به نحوی هوشمندانه طراحی کنید که اعضای تیم را تشویق به استفاده از فرصت‌های یادگیری کند نه اینکه تبدیل به مکانی برای بحث در مورد موضوعات آزاردهنده و سطحی شود.
تمرین کنید
اگرچه تمرین کردن روش کاملی نیست اما با این وجود، فرآیند اجرای کوچینگ حرفه‌ای را تسهیل می‌کند. اگر با یادگیری یا استفاده از «تفکر انتقادی» مشکل دارید، از آن فرار نکنید. هر کجا و هر زمان که موقعیتش پیش آمد، به مساله ورود کنید و تا حد امکان با آن دست و پنجه نرم کنید. مهارت‌های کوچینگ، مهارت‌هایی تجربی- طبیعی هستند و میزان یادگیری آنها برای هر شخص متفاوت است.
هر زمان خارج از محیط کار موقعیتی پیش آمد که می‌توانستید مهارت‌های خود را بسنجید یا از آنها استفاده کنید، حتما به مسئله ورود کنید. در موقعیت‌های مشابهی که در محیط کار پیش می‌آید با دیگر همکاران جهت حل مساله مشارکت کنید یا حداقل برای پروژ‌ه‌های شخصی خودتان، داده‌ها را تحلیل کنید. در اغلب موارد، تنها استفاده کردن از این مهارت‌ها برای پیشرفت و ارتقا همان مهارت‌ها کافیست. مشارکت کنید!
تجربه‌آموزی کنید
افزایش مهارت‌های شما جهت تبدیل شدن به یک شخص «مشکل گشا» کمک کند. نگاهی به الگوهای نمونه ما بیاندازید تا به صورت هوشمندانه و طبقه‌بندی شده، با چالش‌های سازمانی آشنا شوید. جهت بهبود و افزایش مهارت‌های «حل مساله»، روش واحدی وجود ندارد اما با استفاده از روش‌های معتبر و شناخته شده توسط دیگران، شما می‌توانید با تجربیات و فرآیندهایی که بهترین نتایج را دارند، آشنا شوید.
طرز فکر خود را تغییر دهید
استفاده از روش‌هایی که قبلا استفاده کرده‌اید و نتیجه مطلوب گرفته‌اید می‌تواند به شما کمک کند، اما شما با این کار، خود را از فرصت‌های یادگیری که بواسطه روش‌های جدیدتر برای شما فراهم می‌شود، محروم می‌کنید. تغییر طرز تفکر خود در مورد مدل کوچینگ، می‌تواند موانع ذهنی شما در این زمینه را از بین برده و به شما کمک کند مهارت‌های خود در این زمینه به خصوص را بهبود ببخشید.
اکثر تیم‌ها، اعضایی با مهارت‌ها و تخصص‌های گوناگون دارند. اعضای تیم‌های مختلف را با یکدیگر ترکیب کنید و نقطه نظرات و مهارت‌های افراد را با یکدیگر به اشتراک بگذارید. شما می‌توانید چگونگی استفاده از روش‌های «تفکر طراحی[۵]» را به تیم پشتیبانی مشتریان خود آموزش دهید. همچنین می‌توانید تیم توسعه‌دهندگان خود را با «فنون حل تعارض»[۶] نیز آشنا کنید.
سعی کنید دید افراد را بواسطه فنون تسهیل کننده‌ای مثل تکنیک «وارونه‌سازی»[۷] گسترده‌تر کنید. همچنین می‌توانید از روش‌شناسی‌های جدید و مدل‌های نوین کوچینگ استفاده کنید. شما می‌توانید روش‌های «تفکر طراحی»، «ساختارهای آزادکننده[۸]» یا حتی روش «شبیه‌سازی لگویی» [۹]را برای کوچینگ و منتورینگ خود امتحان کنید. شما متوجه خواهید شد که تجسم مسائل و مشکلات در قالب‌های جدید و استفاده از ابزارهای موجود در موقعیت‌های گوناگون می‌تواند کمک بسیار شایانی جهت پیشرفت شخص شما و بهبود مهارت‌هایتان بکند. استفاده از چیزهای جدید بسیار خوشایند است. امتحانش کنید!
مطالعه کنید
مواجهه با چالش‌های کاری و یافتن راه حل مناسب تنها مختص سازمان شما نیست. افراد باهوش بسیاری از روش‌ها، نظریه‌ها و رویکردهای مختلف و مهارت های کوچینگ و مشکلات خود و همچنین ایجاد راه‌حل‌های موثر استفاده کرده‌اند. از آنها بیاموزید!
کتاب‌هایی چون «هنر شفاف اندیشیدن[۱۰]»، «هوشمندانه‌تر بیاندیشید[۱۱]» یا «تفکر سریع، تفکر آهسته[۱۲]» بهترین کتاب‌ها برای شروع هستند. البته لازم به ذکر است که مطالعه بلاگ‌های سازمان‌های دیگر که با مشکلاتی مشابه مشکلات شما مواجهند، نیز روش سودمندی است. مطالعه داستان موفقیت افراد دیگر نیز می‌تواند شما را یاری کند. مطالعه اینکه «دراپ باکس»[۱۳] چگونه بواسطه روش «وارونه کار کردن[۱۴]» سرعت رشد خود را افزایش داد، می‌تواند به شما کمک کند نقاط ضعف خود در زمینه مهارت‌ها و رویکردتان با مشکلات مشابه را بهتر متوجه شوید. یادگیری بوسیله مطالعه داستان دیگران و رویکردهای آنان با مشکلات می‌تواند امری زمان‌بر باشد اما شک نکنید که بی‌فایده نبوده و ارزشش را خواهد داشت.
استراحت کنید
یک ذهن خسته و آشفته مکان مناسبی برای یادگیری مهارت‌های جدید نیست. سختکوشی بیش از حد با هدف یادگیری مهارت‌های حل مساله در خارج از محیط کار، می‌تواند موضوعی وسوسه‌انگیز باشد.
از زمان خود و موقعیت‌های پیشرفت بطور موثر استفاده کنید اما به خاطر داشته باشید که استراحت کردن بسیار مهم است و شما نمی‌توانید با مغزی خسته و استراحت نکرده بهترین عملکرد را داشته باشید.
فاصله گرفتن از مسائل و مشکلاتی که با آنها مواجه هستید نیز می‌تواند به شما کمک کند. زمانی که یک ایده در ذهن شما بنشیند (تثبیت شود)، می‌توانید ایده‌های بهتری که به ایده قبلی کمک می‌کند را نیز پیدا کنید.
در حین کار، برای خود زمان استراحت در نظر بگیرید و فضایی را به همین امر اختصاص دهید. به خاطر داشته باشید که «هوشمندانه کار کردن» نسبت به «سخت کار کردن» ارجحیت دارد و حفظ سلامتی خود، برای هرگونه یادگیری موثر و پیشرفت حیاتی است.
سخن پایانی
حالا که با برخی از مهارت‌های کلیدی کوچینگ آشنا شدیم و اقدامات ضروری مربوط به یک فرآیند موثر را شناختیم، شما می‌توانید راه‌حل‌های موثر و کارگاه‌های «حل مساله» خود را بهبود ببخشید.
نیاز به منابع و مقالات بیشتر دارید؟ نگاهی به مقالات و پست‌های ما درباره «اقدامات مربوط به حل مساله» بیاندازید و در نشست یا جلسه بعدی خود، از آن برای هدایت و رهبری گروه خود به سمت «بهترین راه حل» استفاده کنید.
سوالی دارید؟ با تیم خود از روش و فنون خاصی جهت فائق آمدن بر مسائل و مشکلات استفاده می‌کنید؟ از طریق بخش نظرات با ما در ارتباط باشید. خوشحال می‌شویم با شما صحبت کنیم.
[۱] Active listening
[۲] Critical thinking
[۳] Data analysis
[۴] facilitation techniques
[۵] design thinking
[۶] conflict resolution techniques
[۷] Flip it! technique
[۸] liberating structures
[۹] lego serious play – روشی که در آن با استفاده از لگو، شرایط را شبیه سازی می‌کنند
[۱۰] The Art of Thinking Clearly – Rolf Dobelli
[۱۱] Think Smarter – Michael Kallet
[۱۲] Thinking fast, Thinking Slow – Daniel Kahneman
[۱۳] Dropbox
[۱۴] Backward working
