محصولات ارگانیک و فرصت‌های جدید کسب و کار

پیرو امضای توافق نامه های توسعه همکاری‌ کشاورزی، استانداردها و تجارت مواد غذایی بین ایران و اتحادیه اروپا، کارشناسان اتحادیه اروپا در زمینه تولید محصولات ارگانیک در ایران مطالعاتی را با همکاری نهادهای مختلف انجام داده اند که اولین قدم برای ارتقای استانداردهای ایران در حوزه محصولات ارگانیک محسوب می شود.

اتحادیه اروپا معمولاً به تجارت آزاد کشاورزی تأکید دارد و به محصولات ارگانیک اهمیت می‌دهد. توسعه کشت ارگانیک از مواردی است که در این گزارش بررسی خواهد شد. اتحادیه اروپا بزرگترین بازار محصولات ارگانیک در جهان است و تقاضا برای این محصولات بیشتر از عرضه است و به همین دلیل اتحادیه نیازمند واردات است.

شایان ذکر است پیش از این در قالب نشست همکاری های مشترک ایران و کمیسیون کشاورزی، تجارت، بهداشت و مرکز سرمایه گذاری اتحادیه اروپا نشست های مشترکی با مقامات وزارتخانه های جهاد کشاورزی، بهداشت و درمان و صنعت معدن، تجارت، دادگستری و نمایندگان تشکل ها و اتحادیه های کشاورزی و تجاری و اتاق بازرگانی ایران برگزار شده است.

پیشینه موضوع:

براساس آمار فائو، در چند سال گذشته، کمی کم‌تر از یک چهارم (۳۷ میلیون هکتار) کل مساحت ایران (حدود ۱۶۵ میلیون هکتار) به زمین‌های کشاورزی اختصاص دارد. در حالی که زمین‌های باقیمانده برای مراتع و برای جمع‌آوری گیاهان وحشی (حدود ۹۰ میلیون هکتار) و جنگل (حدود ۱۲.۵ میلیون هکتار) مورد استفاده قرار می‌گیرد. کل منطقه برداشت محصول (غلات، میوه‌ها شامل مرکبات و آجیل، و سبزیجات) بین ۱۰.۵۵۸.۵۰۳ هکتار و ۱۱.۴۷۲.۳۵۳ هکتار در بازه زمانی سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ به ترتیب با مجموع تولید ۵۴٫۵۴۴٫۰۶۱ و ۵۷.۰۴۶.۳۶۸ تفاوت داشت.

کشاورزی در حدود ۱۱ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد و حدود ۳۰ درصد از درآمده‌ صادراتی و حدود ۲۵ درصد از نیروی کار را شامل می‌شود. حدود ۸۰ درصد از مزارع کم‌تر از ۱۰ هکتار بوده و در حدود ۱۰ درصد کم‌تر از ۱ هکتار است. بااین‌حال، مزارع با کم‌تر از ۱۰ هکتار زمین زراعی و نیمی از جمعیت روستایی را تشکیل می‌دهند (حدود ۱۲ میلیون) که کم‌تر از ۱۰ درصد تولید محصولات کشاورزی را تولید می‌کنند. همچنین مزارع بیش از ۱۰ هکتار، حدود سه چهارم تامین بازار را فراهم می‌کنند (کشاورز و همکاران ۲۰۰۵).

ایران دارای شرایط متنوع فیزیوگرافی، آب و هوایی، اقلیمی و هیدرولوژیکی است. که امکان رشد هر دو محصول گرمسیری مانند مرکبات، خرما، نیشکر و پسته و همچنین محصولات فصل خنکی (مثلاً سیب، گردو، میوه های سنگی و غیره) را فراهم می کند. (کوچیکی و قربانی، ۲۰۰۵).

این توصیف کوتاه از چارچوب کشاورزی برای چارچوب ارزیابی هر دو تولید ارگانیک و نشانه جغرافیایی (GI) و توانمندی‌های بالقوه، و همچنین درک دلایل فنی در پایه قوانین سیستم کشاورزی ارگانیک سودمند است.

چهارچوب این گزارش

این گزارش به دو بخش تقسیم شده است که یکی برای ارزیابی قوانین کشاورزی ارگانیک و دومی در چارچوب قانونی GI اختصاص دارد. ضمیمه‌های هر دو بخش و همچنین گزارش هیات اعزامی به ایران که در ژوئیه ۲۰۱۹ به اجرا درآمد، ارائه شده است. یک بخش مشترک دیگر ارائه توصیه‌هایی برای دولت ایران جهت دستیابی به تعادل و توسعه در هر دو سیستم تولید نیز برای تعریف حوزه‌های احتمالی هم‌کاری فنی، توسعه و حمایت از کمیسیون اتحادیه اروپا مفید محسوب می‌شود.

چکیده اجرایی

این گزارش نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل قوانین مربوط به کشاورزی ارگانیک و جغرافیایی (GI) حال حاضر در ایران را با توجه به اطلاعاتی که توسط کارشناسان در طی ماموریت به ایران در ژوئیه ۲۰۱۹ گردآوری شد، ارائه میدهد. با توجه به قوانین تولید ارگانیک و ارزیابی مقایسۀ  و تفاوت‌های میان قوانین اتحادیه اروپا و استانداردهای ایران، می‌توان ملاحظات زیر را در نظر گرفت:

1. در حال حاضر هیچ قانونی در رابطه با تولید ارگانیک تصویب نشده است، اما یک استاندارد ملی توسط مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران صادر شده و مورد تأیید دولت قرار گرفته است.
2.  اصول کلی تولید ارگانیک در معیارهای ایران را می‌توان کاملاً  مطابق با اصول پایه فراگیر در قوانین اتحادیه اروپا در نظر گرفت.
3. قوانین تولید محصولات زراعی به‌خوبی توسعه‌یافته و در چندین مورد می‌توان آن را  برابر با مفاد اتحادیه اروپا در نظر گرفت. بااین‌حال، فهرست مواد مجاز به استفاده به‌عنوان کودهای شیمیایی و محصولات حفاظت از نباتات ازجمله مواردی که در فهرست اتحادیه اروپا پیش‌بینی نشده، موارد استفاده و الزامات یکسانی  ندارند، کاملاً  مطابق با فهرست مربوط به قوانین اتحادیه اروپا نیست.
4. قوانین تولید دامپروری مربوط به پستانداران، طیور، آبزیان و زنبورها است. این قوانین  از چندین جنبه تولیدی معادل  با موارد موجود در قانون اتحادیه اروپا محسوب می‌شوند، اگرچه بیشتر آن‌ها با توضیحات و الزامات موجود در قوانین اتحادیه اروپا مطابقت ندارند. هیچ فهرستی به‌ویژه از خوراک دام و مواد افزودنی یا محصولات  پاک‌سازی و ضدعفونی کردن در استاندارد ایران ارائه نشده است. روش‌های تولیدی، به‌خصوص برای دام‌ها، با جزئیات لازم برای اطمینان از کنترل صحیح تعریف نشده‌اند. چنین وضعیتی احتمالاً برای زنبورداری، تولید عسل و محصولات زنبورعسل از دشواری کمتری برخوردار است.
5. در مورد قوانین مربوط به تولید مواد غذایی تفاوت‌هایی میان اتحادیه اروپا و استاندارد ایران وجود دارد. حتی باوجود اینکه فهرست مواد مجاز به استفاده در روش‌های مختلف پردازش مشابه است، به همین دلیل در قوانین اتحادیه اروپا، توصیف قوانین برای روش‌های پردازش گاهی بدون اشاره به جزییاتی که برای تضمین کنترل صحیح مهم هستند، ذکر می‌شود.
6. قوانین مربوط به نشان‌دار کردن، بسته‌بندی، نگهداری و حمل‌ونقل مطابق با قوانین اتحادیه اروپا است.
7. تعریف سیستم کنترل در استاندارد ایران بسیار ساده است، اما در صورت اجرای آن می‌تواند تقریباً کافی تلقی شود، گرچه فاقد مرجع ذی‌صلاح است. بنابراین ، تمام ساختار نظارت و کنترل سیستم عملکردی ندارد. این موضوع همچنین در عدم وجود برخی از قوانینی که در استاندارد ایران برنامه‌ریزی شده‌اند و توسط مراجع ذی‌صلاح انجام می‌شود نیز منعکس شده است. بنابراین، چنین شرایطی اجازه نمی‌دهد تا هر شکلی از نظارت عمومی بر روی سیستم ایجاد شود و باعث می‌شود سیستم کنترل معادل سیستم اتحادیه اروپا نباشد.

سیاست های حمایتی

با توجه به توسعه سیاست‌ها، می‌توان در برنامه توسعه پنجم ۲۰۱۵، نقطه عطفی در اتخاذ سیاست‌هایی که مستقیماً از O.F. حمایت می‌کنند مشاهده نمود، که به‌طور خاص حمایت مالی برای تغییر کودهای شیمیایی به کودهای ارگانیک و آفت‌کش‌ها را مطرح می‌کند. پس‌ازآن، آماده‌سازی طرح اقدام در سال ۲۰۱۶ با پیش‌بینی حمایت مالی به‌منظور بازرسی و صدور مجوز، آموزش، ترویج و فعالیت‌های تحقیقاتی باهدف دو برابر کردن مساحت زمین‌های زراعی که در پنج سال آینده به کشاورزی ارگانیک یا O.F. تبدیل شود، انجام شد.

با تجزیه‌وتحلیل چندین گزارش و داده‌ از سوی نهادهای مختلف بین‌المللی، مشخص شده است که سطح زمین برای تولید محصولات ارگانیک بیش از ۸۰ بار در ۱۱ سال گذشته و همچنین با افزایش قابل‌توجه ۱۷۰ درصدی در هشت سال گذشته همراه بوده است. عمده محصولات کشاورزی تولیدی در ایران عبارت‌اند از  پسته، گل محمدی، گیاهان دارویی و خرما. چنین وضعیتی نشان‌دهنده یک گرایش عالی و تلاش بیشتر در توسعه تولید ارگانیک در ایران است.

معیارهای محیط زیستی

افزایش مصرف محصولات داخلی که می‌تواند از آگاهی گسترده مصرف‌کنندگان در مورد محیط‌زیست و مسائل بهداشتی بر مبنای رویکرد ارگانیک بهره‌ ببرد. این میتواند با توجه به حضور در شهرها از فروشگاه‌های تخصصی و بخشهای اختصاصی در سوپرمارکت‌ها، مورد ارزیابی قرار گیرد.

بااین‌حال، صادرات محصولات خاص، معمولی و شناخته‌شده تولیدی (پسته، مشتقات گل محمدی، میوه‌ها و سبزیجات) قطعاً یک پتانسیل قوی برای ایران است. پسته به دلیل کیفیت شناخته‌شده این محصولات در اتحادیه اروپا و دیگر کشورها ارزشمند است. در عین حال، به دلیل محدود بودن تعداد محصولات در دسترس و روش‌های فنی تولیدی پتانسیل خوبی برای افزایش صادرات اتحادیه اروپا به ایران از هر دو محصول ارگانیک وجود دارد. این دیدگاه مثبت می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان در خرید محصولات با کیفیت مانند محصولات ارگانیک باشد. به‌خصوص برای توجه به آن‌هایی که از اتحادیه اروپا نشات‌گرفته اند و کیفیت بالایی دارند.

بررسی‌های بازار نشان داده‌اند که افزایش علاقه، آگاهی و قصد خرید محصولات ارگانیک در کل کشور وجود دارد. استراتژی‌های بازاریابی در این زمینه می‌تواند الگوهای مشابه برای مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا را دنبال کند. اما در نظر گرفتن ویژگی زنجیره تامین ایران، الزامات بازار و این واقعیت که مهم‌ترین عامل برای تصمیم خرید محصولات ارگانیک، قیمت آنهاست.

تحلیل SWOT بازار

در تحلیل SWOT برای بازار محصولات ارگانیک و علاقه روزافزون به خرید محصولات با کیفیت اروپا و همچنین برداشت مثبت کیفیت محصولات ارگانیک تایید شده توسط اتحادیه اروپا به عنوان نقاط قوت ارائه و فهرست شده‌اند. نقاط ضعف را می‌توان فقدان چارچوب قانونی و سیستم کنترل و همچنین آگاهی محدود مصرف‌کننده درمورد فرآیند صدور گواهی عنوان کرد.

فرصت مورد استفاده شامل افزایش آگاهی درباره محصولات ارگانیک و مواد غذایی و فواید آنها برای سلامتی و محیط‌زیست است. و نیز امکان استفاده از کانال‌های مختلف بازاریابی برای افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به خرید محصولات ارگانیک است. در نهایت، تهدید عمده ممکن است یک رکود اقتصادی پایدار و ریسک مخدوش کردن محصولات با برچسب مواد غذایی سالم باشد.

گروه‌های پژوهشی

لازم به ذکر است که در کشور چندین گروه تحقیقاتی بسیار فعال از مراکز تحقیقاتی مختلف وجود دارند.اغلب این مراکز متعلق به وزارت جهاد کشاورزی و دانشگاه‌ها هستند که می‌توانند به‌عنوان مراکز آموزشی برای انتقال دانش و بازرسان بکار گرفته شوند.

با در نظر گرفتن همه این موارد، نتیجه‌گرفته می‌شود که آینده تولید ارگانیک کارخانجات در ایران می‌تواند در معرض یک گرایش مثبت قرار گیرد. این مهم با سیاست طولانی‌مدت هم‌کاری با خیرین بین‌المللی حمایت می‌شود. در این زمینه، طرحی برای یک پروژه یکپارچه و یا مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی که تمام فعالان و ذینفعان درگیر در سیستم تولید ارگانیک را پوشش می‌دهند. پیشنهاد می‌شود که سیستم کشاورزی ارگانیک بالقوه فعلی را به یک سیستم تولیدی مقاوم و انعطاف‌پذیر تبدیل کند که کل کشاورزی ایران را تامین می‌کند.

رویه‌هایی ثبت و حفاظت

بخشی از گزارش مربوط به نشانه‌های جغرافیایی (GI) مقایسه‌ای از قوانین و سیاست‌های اجرایی در ایران و اتحادیه اروپا فراهم می‌کند. این امر به بررسی چارچوب قانونی و اطلاعات عملی در مورد حفاظت از نشانه‌های جغرافیایی اتحادیه اروپا و ایران به‌منظور شناسایی تفاوت‌های عمده در مورد ماهیت اسناد و مدارک مورد نیاز، رویه‌هایی برای ثبت و حفاظت از نشانه‌های جغرافیایی ایران و ارائه توصیه‌هایی برای کمک فنی بیشتر در ارتباط با این نوع ویژگی معنوی می‌پردازد.

GI به‌عنوان ابزاری در ترکیب جنبه‌های توسعه روستایی با نگرانی‌های کیفی و فرصت‌های بازاریابی به رسمیت شناخته می‌شوند. دلیل اصلی این است که چرا این مطالعه قانونی برای شناسایی چالش‌های اصلی و اختلافات در ثبت و حفاظت از GI در اتحادیه اروپا و ایران آغاز شده است.

اقدام قانونی اصلی برای حفاظت از GI در ایران، قانون حمایت از نشانه‌های جغرافیایی است که با قوانین مربوط به حفاظت از نشانه‌های جغرافیایی در سال ۲۰۰۵ به تصویب رسید. در همین زمان، کشور به قرارداد لیسبون برای حمایت از عنوان (نامگذاری) مبدا دست یافت.

نام‌های سنتی

در ایران نام‌های جغرافیایی و سنتی بسیاری وجود دارد که برای محصولات کشاورزی و مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. (بااین‌حال همه آن‌ها اکنون به‌عنوان حفاظت مطابق با ماده ۳ قانون ایران صرف‌نظر از این که آیا این گروه ثبت شده است یا خیر، ثبت شده‌اند). نمونه‌هایی از GI ایرانی حفاظت‌شده عبارت‌اند از زعفران خراسان، خرما زاهدی، گز اصفهان، پسته رفسنجان، نارنگی سیاهو، خرما پیاروم، گز مضافتی، گز بلداجی ، انجیر استهبان، گز اصفهان و بسیاری دیگر می‌باشند.

در حال حاضر بیش از ۱۰۰ نشانه جغرافیایی ملی ثبت‌شده در ایران با بیش از ۶۰ ثبت بین‌المللی در WIPO ثبت شده‌اند. لازم به ذکر است که براساس قانون GI، حفاظت از همه کسانی که در ثبت ملی ثبت‌نام نکرده اند توسط سازمان ثبت و دارایی وزارت دادگستری در اختیار همگان قرار گرفته‌است. علاوه بر این، حفاظت از تمام محصولات (کشاورزی، صنایع دستی، صنعتی و غیره) وجود ندارد، هیچ محدودیت خاصی وجود ندارد.

با توجه به اینکه انواع مختلفی از GI را می‌توان ثبت کرد، چندین مقام ذی‌صلاح در اداره GI هستند. برای محصولات کشاورزی (مواد غذایی اولیه و فرآوری شده) وزارت جهاد کشاورزی مسئول، محصولات صنعتی و صنایع دستی در حوزه اختیارات وزارت صنعت و تجارت هستند (که حامی ثبت بین‌المللی WIPO نیز هستند). وزارت دادگستری به مسائل مربوط به ثبت ملی GI رسیدگی می‌کند.

مقایسه مقررات

موضوعات زیر مورد ارزیابی قرار گرفت، اختلافات مشخص شده و در ادامه با جزئیات توضیح داده شده است:

• گستره و سطح حفاظتی ارائه شده در اتحادیه اروپا و ایران.
• قوانین مربوط به نام‌نویسی و تعرایف نشانه‌های جغرافیایی.
• رابطه میان علائم تجاری و GI.
• مراحل ثبت نام GI در اتحادیه اروپا و ایران.
• مسائل مربوط به نشاندار کردن یا برچسب‌گذاری: لوگو حمایت شده اتحادیه اروپا برای PDO ها و PGI ها و نبود لوگوی GI ایرانی.
• حمایت به اعتبار سمت و مقام، که برخلاف سیستم اتحادیه اروپا، در قانون GI ایران ارائه نشده است.
• عوامل کنترلی و مراحل تایید انطباق انجام‌شده توسط مراجع محلی که مشخص نیستند و احتمالاً دارای یک مشخصه یکسان نیستند.

همانطور که توسط این گزارش حقوقی مشخص شد یکی از مهمترین مشکلات چارچوب قانونی ایجاد شده در ایران مطابق با قانون حمایت از GI  ۲۰۰۵ و قوانین اجرای آن (طبق قانون) عدم حضور در زمان نگارش گزارش یک سیستم کنترل کیفی است.

علاوه بر این، موارد زیر شناسایی شده‌ و پیشنهاداتی برای کمک فنی در آینده ارائه شده است:

• فقدان اطلاعات کافی در مورد نشانه‌های جغرافیایی (GI)

یکی از مشکلات عمده موجود فقدان اطلاعات کافی در مورد GI، ترویج آن‌ها و برچسب‌زنی یا نشاندار کردن صحیح است. چرا باید اسامی جغرافیایی را ثبت کرد؟ چگونه باید از GI محافظت کرد؟ چرا و چگونه GI نشانه‌گذاری شود تا از سایر محصولات نظیر یا مشابه متمایز شوند؟ تولیدکنندگان GI چه کسانی هستند؟ چگونه میتوان اسامی واجد شرایط برای محافظت را شناسایی نمود؟ ارتباط بین محصول و مکان جغرافیایی چگونه قابل‌تبیین است؟ این سوالات و بسیاری از سوالات دیگر باید توسط سیاست ملی و استراتژی توسعه GI در ایران پاسخ داده شود.

• فقدان مسئولیت‌های شفاف و جامع درمورد GI

مشکل ظاهری دیگر در ارتباط با مسئولیت‌های شفاف وزارتخانه‌ها در ارتباط با GI است. سازمان ثبت اسناد و املاک وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران مسئولیت ثبت را بر عهده دارد. اما فاقد هر گونه توابع کنترلی است که برای GI ضروری است. وزارت جهاد کشاورزی یک دستور برای مسائل مختلف در رابطه با سلامت غذایی و امنیت دارد. (ازجمله اداره امنیت غذایی که به هر حال فاقد بازرسان یا هر گونه عملکرد نظارتی است).

بااین‌حال مشخص نیست چه شخصی در وزارتخانه باید به امور مربوط بهGI رسیدگی نماید. یک رویکرد بخشی در موسسات تحقیقاتی مختلفی وجود دارند، اما هیچ یک از آن‌ها تصویر روشنی از تولید و آمار GI در اختیار ندارند. این جدایی و عدم اطمینان در وضعیت عدم وجود یک سیاست دولتی در GI به‌عنوان یک مولفه کیفیت کشاورزی چالشی را برای ترویج و حفاظت از GI ارائه می‌دهد و باید در آینده نزدیک مورد بررسی قرار گیرد.

• نیاز به یک استراتژی ملی و سیاست دولتی برای ترویج نشانه‌های جغرافیایی

مفهوم  GIبرای ایران جدید نیست. اما علی رغم سنت دیرینه در کیفیت و ویژگی های خاص به دلیل موقعیت جغرافیایی، محیط و شرایط خاص آب و هوایی، برچسب زدن یا نشاندار کردن و به رسمیت شناختن GI ها شایسته توجه ویژه است. از یک سو، مصرف‌کنندگان به‌خوبی از ویژگی های خاص GIها و سیستم حفاظت از آنها در ایران آگاه نیستند. از سوی دیگر کشاورزان و تولیدکنندگان کشاورزی ممکن است از قانون جدید و منافع GI آگاه نباشند. بنابراین، توسعه برخی از سیاست‌های دولت و پروژه‌های آزمایشی ترویج و آموزش در Gs می‌تواند در ایران باهدف توسعه لوگو ملی GI برای شناسایی شفاف محصولات GI و تمایز آن‌ها از دیگر محصولات مشابه یا یک‌سان پیشنهاد شود.

• ایجاد یک بانک اطلاعاتی از GIهای ثبت‌شده با دسترسی عمومی

لازم به ذکر است که دسترسی عمومی به GIs ثبت‌شده و اطلاعات با فایل‌های فنی نه تنها به ترویج و به رسمیت شناختن نشانه‌های جغرافیایی کمک می‌کند. بلکه شفافیت بیشتر و قطعیت قانونی فرآیند ثبت و حفاظت از GIs را تضمین می‌کند. بنابراین حمایت از نوسازی پایگاه‌داده یا بانک های اطلاعاتی و قابلیت دسترسی به آن (ازجمله ترجمه به زبان انگلیسی) را می‌توان برای هم‌کاری فنی آینده و پروژه‌های کمکی در نظر گرفت.

• حمایت از انجمن‌ها و سازمان‌های تولید کنندگان کشاورزی

همچنین باید اذعان داشت که در صورت وجود کنسرسیوم، یعنی گروههای تولیدکننده، شناسایی و ترویج GI مؤثرتر است. به‌عنوان‌مثال، سازمان های کشاورزان در انجمن های تولید کنندگان اولیه و ثانویه محصولات کشاورزی و مواد غذایی، با ساختارهای شفاف، سیستم های مدیریتی، برنامه ها و برنامه های تبلیغاتی. در واقع، آماده‌سازی یک برنامه برای ثبت یک GI کار دشواری برای کشاورزان است. در اتحادیه اروپا، برنامه‌ای برای PGI و PDO از تولید کننده تنها توسط قانون و به‌عنوان یک موقعیت استثنایی مجاز است.

اکثر نرم‌افزارها مربوط به کنسرسیوم‌های تولید کنندگان هستند. یعنی گروه‌هایی که ممکن است شامل تولید کنندگان، پردازشگرها، بسته‌بندی کنندگان، مصرف‌کنندگان، نمایندگان دولتی و غیره باشند. در طول کار بر روی گزارش حقوقی GI ها، مشخص نیست که در حال حاضر، چنین انجمن ها و گروه هایی از تولید کنندگان با هم در ارتقاء و تولید GI در مناطق جغرافیایی خاص همکاری می کنند یا خیر؟ حمایت از انجمن‌ها و سازمان‌های کشاورزی و تولیدکنندگان GI باید بخشی از استراتژی ملی برای ترویج GIها و کمک‌های فنی خاص باشد. این می‌تواند برای صورتبندی کردن این حمایت و جنبه‌های عملی آن ارایه شود.

• کیفیت محصولات GI و کنترل‌های کیفی

کیفیت را باید توسط سیستم کنترل و نظارت ثابت نمود. همانطور که قبلاً در گزارش توضیح داده شد، اکنون در حال آگاهی بخشی است. اگر مصرف‌کنندگان به کیفیت خود به اندازه پشتیبانی کافی اعتقاد ندارند، نیازی به ارتقا و تبلیغ کالا نیست. بنابراین، مساله کلی توسعه اقتصادی و افزایش کیفیت در کشاورزی و فراتر از آن، و همچنین ایمنی غذایی اساس توسعه موفقیت‌آمیز بازارهای «متمرکز» برای محصولات سنتی خاص ایران با نام‌های جغرافیایی می‌باشد.

از آنجا که محصولات دارای نشان GI، انواع محصولات کشاورزی (با منشا حیوانی و منشا گیاهی، فرآوری شده، تا حدی فرآوری شده و فرآوری نشده) را نشان می‌دهند، یک رویکرد بخشی برای مدیریت و کنترل منطقی و مناسب است. علاوه بر این، لازم به ذکر است که سیستم های کنترل از لحاظ تاریخی مبتنی بر نیاز به توسعه بخش ویژه مواد غذایی کشاورزی مانند گوشت و محصولات گوشتی، ماهی، میوه و سبزیجات و غیره بوده اند.

• حمایت مؤثرتر از حقوق GI

گزارش حقوقی در مورد GI نشان داده‌است که چارچوب قانونی ایران برای GI، حمایت از مقامات رسمی را مشابه اتحادیه اروپا فراهم نمی‌کند. در زمانی که مقامات دولتی ابزارهای خود برای اجرای کنترل‌ها را در اختیاردارند و می‌توانند در جایگاه و سمت خود مداخله نمایند. چارچوب فعلی اروپا با تعهد به مسئولیت اجرای حقوق GI به کشورها، از GIها محافظت میکند.

با توجه به یافته‌های فوق، می‌توان پیشنهاد کرد که ایران سیستمی برای محافظت از امور خارجه مشابه با حمایت ملی کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تهیه و تنظیم نماید. اعمال قانون نباید به‌طور انحصاری با استناد به گزینه‌های حمایت از دادگاه محدود شود.

• ارتقاء بخشهای ویژه کشاورزی ایران

انواع خاصی از کالاها، به ویژه باغبانی، گل، میوه و سبزیجات در بخش کشاورزی ایران دارای پتانسیل خاصی هستند. بنابراین، ابتکارات خاص وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از دستگاههای ویژه بخشهای خاص و همچنین کمکهای بین المللی در این رابطه، باید مورد تشویق قرار گرفته و توسط این گزارش حقوقی بسیار مورد حمایت قرار گیرد.

علاوه بر این، شناسایی، تنوع بخشی و ارتقاء بیشتر بخشهای منافع خاص ایران می‌تواند بر اهمیت دستیابی به وضعیت GIs برای محصولات خاص تاکید نماید. بنابراین، پیشنهادات ویژه‌ای برای محصولات مختلف می‌تواند در نظر گرفته شود که در بین آن‌ها ترویج و حفاظت از GI برای گیاهان دارویی، خشکبار و آجیل مورد توجه قرار گیرد.

• بهره‌برداری بهتر و حفاظت از GI به نفع اقتصاد ایران است

گزارش حقوقی حاضر در پایان نیاز به تاکید مجدد بر آن دارد که ارتقا و حفاظت بهتر از نشانه‌های جغرافیایی به تقویت منافع اقتصادی ایران کمک خواهد کرد. بنابراین، توصیه‌هایی برای کمک‌های فنی آینده به ایران، با توجه به همسو کردن سیستم کنترل با سیستم اتحادیه اروپا برای تایید انطباق و کنترل‌های رسمی، باید در کانون هر کمک فنی و پروژه‌های آموزشی در آینده باشد. در نتیجه گزارش حقوقی بار دیگر تأکید می شود که ارتقاء و حمایت بهتر از نشانه های جغرافیایی به تقویت منافع اقتصادی ایران کمک می کند.

پیشنهادات اجرایی:

با در نظر گرفتن تمامی جوانب ذکر شده در دو بخش گزارش (تولید ارگانیک و GI)، پیشنهادات زیر که برای هر دو سیستم مشترک است. پیشنهاد میشود تا تلاشهایی برای توسعه و تعمیق تولید ارگانیک و محصولات جغرافیایی شناسایی شده در ایران صورت گیرد. این توصیه ها به راحتی توسط سیاست بلند مدت همکاری با اهدا کنندگان بین المللی مورد حمایت قرار خواهند گرفت.

الف) نیاز به یک استراتژی ملی و سیاست کشوری برای توسعه تولید ارگانیک و GI

تصمیم حمایت از تغییر و یا افزایش سهم تولید کشاورزی به سمت سیستم های با کیفیت، که از نظر زیست محیطی از پایداری بیشتری برخوردارند. در اساس شامل هر فعالیتی باشد که به کشاورزی ارگانیک و یا GI اختصاص دارد. در این راستا، گرایش‍هایی مشاهده شده در سایر کشورهای منطقه، روند جهانی را به سوی تولید با کیفیت تأیید میکند.

بدین ترتیب توان سنتی و قوی کشاورزی ایران باید مبنای چنین اقدامی در نظر گرفته شود. این استراتژی شامل دیدگاهها و تدابیری در مورد ایجاد کلی سیستم کیفی، تدابیری برای حمایت از انتقال به تولید ارگانیک یا بکارگیری قوانین GI، تدابیری برای ارتقای توسعه بازار، چه در داخل و چه در خارج، به منظور تضمین پیشرفت و تحقیقات فنی است.

ب) ایجاد پایگاه اطلاعاتی GIهای ثبت شده با دسترسی عمومی

قابل ذکر است که دسترسی عمومی به GIهای ثبت شده دارنده مدارک و پرونده فنی نه تنها به ارتقأ و به رسمیت شناختن نشانه‌های جغرافیایی کمک می کند، بلکه شفافیت و اطمینان قانونی بیشتری را برای روند ثبت نام و حفاظت از GI تضمین می نماید. بنابراین، حمایت از نوسازی پایگاه اطلاعاتی و دسترسی به ﺁن (ازجمله ترجمه به زبان انگلیسی) را می‌توان برای پروژه‌های همکاری و کمک فنی ﺁینده در نظر گرفت.

ج) تعریف مقامات مسئول نظام تولید ارگانیک و گیز

این جنبه کلید شروع اجرای هر دو سیستم است. در واقع، نه تنها برای ایجاد سیستمی که برابر با اتحادیۀ اروپا و سایر کشورهای جهان باشد. تعریف یک مرجع ذیصلاح نیز می تواند از توسعه سیاست ها و اقدامات فنی برای پیشبرد و اجرای بهتر محصولات ارگانیک و GI در کشور حمایت کند.

ت) تعریف سیستم کنترل برای هر دو نوع تولید

توسعه اولیه کشاورزی ارگانیک در یک کشور معمولا بر اساس کار داوطلبانه کشاورزان و انجمن مصرف‌کنندگان صورت میگیرد. این الگو در سراسر جهان مشاهده شده است و همچنین عاملی بوده که از دهه ۹۰ میلادی موجب شد اتحادیه اروپا شروع به تنظیم ﺁن کند. به همین ترتیب، با وجود گذشت زمان، می توان الگوی مشابهی را برای حمایت از محصولات کشاورزی برگرفته از یک سرزمین خاص، که بعدها به قوانین نشانه‌های جغرافیایی فعلی نیز وارد شد، به کار گرفت.

با این حال، به منظور اطمینان مصرف کنندگان در مورد تطابق ادعاهای ارائه شده توسط تولیدکنندگان در برچسب (صدور گواهی بر اساس مقررات کشاورزی ارگانیک یا جی ﺁی) با استفاده واقعی از این قوانین، ایجاد و اجرای یک سیستم کنترلی لازم است. به طور کلی، کشورهای اتحادیه اروپا یک سیستم را انتخاب کرده‌اند که تا حدودی دولتی و خصوصی باشد. این نهادهای خصوصی از سوی مراجع ذی‌صلاح برای انجام فعالیت‌های بازرسی و صدور گواهی‌نامه منصوب می‌شوند.

مراجع ذیصلاح

مراجع ذی‌صلاح به تنهایی یا با واگذاری یک نهاد عمومی دیگر، نظارت و کنترل سیستم را با یک کنترل سیستماتیک و تصادفی بر هر دو نهاد صادرکننده گواهی و کشاورزان اعمال میکند. این امر به همین صورت هم برای تولید ارگانیک و هم برای GI انجام میشود. تأکید بر این نکته مهم است که کشور (به نمایندگی از طرف مرجع ذی‌صلاح) در هنگام دادن مجوز به یک نهاد خصوصی (نهاد بازرسی و صادرکننده مجوز) به نمایندگی از آن‌ها عمل می‌کند.

به عبارت دیگر، «صورت/تصویر» و اختیارات دولت به نهادهای صادرکننده مجوز واگذار میشود. این نهاد از دولت میخواهد تا به منظور تضمین کیفیت و ایمنی محصولاتی که در اختیار دارند و صدور گواهی صلاحیت می باشند، شیوه ای کنترل/نظارت را به کار گیرد تا به این ترتیب اطمینان یابد که این سیستم به درستی کار میکند. حمایت از تولید کنندگان “خوب” در برابر “متقلبان” نیز جنبه مهمی است که باید به از ﺁن اطمینان حاصل نمود. بنابراین، این دلایل واقعی، مستلزم اجرا و پیاده‌سازی سیستم کنترلی و نظارتی است.

ه) بهبود چارچوب حقوقی و فنی و انتقال دانش به ذینفعان

با توجه به ارزیابی مقررات حقوقی که هم اکنون در ایران در حال تنظیم تولید ارگانیک و GI وضع شده است، هر دو چهارچوب به منظور اینکه معادل قوانین اتحادیه اروپا محسوب شود، نیازمند به‌روزرسانی و بهبود هستند. این فعالیتی است که نه تنها نیاز به کار قانونی دارد بلکه نیازمند حمایت تکنسین‌ها و متخصصانی در زمینه‌های مختلف تولید کشاورزی برای انتخاب بهترین گزینه‌های مناسب برای روش‌ها و امکانات کشاورزی ایران در این قانون است.

بهبود فهرست‌های مواد و محصولات مجاز به استفاده در تولید ارگانیک نیازمند تلاش خاصی است تا به‌طور کامل با قوانین اتحادیه اروپا برابری کرده و به این ترتیب امکان دسترسی به بازار اتحادیه اروپا برای محصولات تأیید شده ایرانی فراهم میشود.

مهمترین عامل برای اجرای واقعی این سیستم‌های کیفی، انتقال دانش به دو گروه اصلی از فعالان سیستم است: عملگرها و بازرسان/کنترل کننده‌ها. ﺁنها در واقع دوندگانی هستند که اطمینان می دهند که سیستم توسعه یافته و شکوفا خواهد شد. برای فراهم نمودن این انتقال، باید تلاش هایی برای ﺁماده سازی مشاورین کشاورزی از خدمات عمومی و خصوصی انجام گیرد. از این رو، باید پیش بینی شود که ﺁموزش، مواد فنی، و سایر فعالیت های مشابه انجام گیرد. نیاز مستمر به دانش به روز نیز مستلزم حمایت از فعالیتهای پژوهشی خصوصا در زمینه تولیدات ارگانیک است.

ج) توسعه فعالیت های تبلیغاتی

توسعه یک بازار جدید محصولات ارگانیگ و  GIهمواره نیازمند برنامه ریزی فعالیت های تبلیغاتی است. باید در جهت بالا بردن ﺁگاهی و دانش مصرف کنندگان در مورد این محصولات، ایمنی ﺁنها و اطمینان از ادعا کیفیت ﺁنها به دلیل عملکرد سیستم کنترل، مورد توجه قرار گیرند. راه ها و روش های مختلفی برای ارتقای مصرف محصولات ارگانیک یا GI وجود دارد. هیچ کدام از این راه‍ها نباید باید با بودجه دولتی حل شوند. همچنین تولیدکنندگان و خرده فروشان را با توجه به فرصت‌های بازار مورد توجه قرار دهند.

با این وجود، دولت یا نهادهای دولتی می توانند سیاست هایی را معرفی کنند که ایجاد این بازارها را آسان میسازند. برای مثال مدارس یا بیمارستان ها باید از محصولات با کیفیت (ارگانیک یا جی ﺁی) در منوی روزانه خود استفاده کنند. چنین اقدام ساده و ارزان قیمتی میتواند بی درنگ فرصت بزرگی را برای این دو بخش فراهم ﺁورد.

عوامل اجرایی

کلیه توصیه‌های فوق برای اجرای نیاز به سه عامل اساسی دارد: تمایل یا گرایش سیاسی، تخصیص منابع مالی و وجود تخصص برای مشاوره و انتقال دانش.

با توجه به تحولات اخیر سیاستگذاری، میتوان گفت که گرایش سیاسی برای توسعه این دو سیستم با کیفی وجود دارد. بنابراین، شرط  دو عامل دیگر می‌تواند موضوع حمایت بین‌المللی توسط اهداکنندگان و برنامه‌های مختلف باشد. لازم به یادآوری است که از ملاقات‌های صورت گرفته با ذینفعان مختلف و تحلیل داده‌های موجود، همان‌طور که در این دو پژوهش ذکر شد،

علاقه مندی اپراتورها به تولید ارگانیک و GI با علاقه مصرف کنندگان (و تجار برای صادرات) مطابقت دارد. از این رو، اعتقاد بر این است که هم اکنون شرایط پشتیبانی از توسعه این بخش ها در ایران وجود دارد. این می تواند تضمین کند که تلاش های صورت گرفته در این زمینه به پیشرفتی پویا منجر خواهد شد.

به همین دلیل، در زیر طرح‌های اصلی حمایت های حقوقی، فنی و اداری برای اقدامات بعدی از طریق انواع پروژه ها و یا اقدامات حمایتی پیشنهاد می شود:

الف) حمایت از مرجع ذیربط:

این امر برای ایجاد مقررات ملی برای تولید ارگانیک، همانطور که در استاندارد ۱۱۰۰۰ پیشنهاد شده است. و نیز برای اجرای کامل فعالیت های پیش بینی شده در قانون GI ضروری است. چنین حمایتی نیاز به پیش بینی توسعه مقررات حقوقی و فنی و نیز کلیه فرایندهای فنی و اداری مربوطه دارد که برای اجرای صحیح سیستم کنترل و نظارتی لازم است.

ب) حمایت از سازمان بازرسی و نظارت:

تاسیس واحدی که مسئول نظارت عمومی بر عملکرد هر دو سیستم باشد باید از طریق تعریف نقش، سازماندهی، فرایندهای اداری و اجرایی تا ﺁموزش کارکنان (کنترل کننده) مورد حمایت قرار گیرد؛

ج) حمایت از نهاد صادرکننده گواهی:

این امر باید با ایجاد رویه و اسناد برای فعالیتهای بازرسی و انتقال اطلاعات در میان فعالان دخیل در سیستم (عملگرها، اسناد، نهادهای صادرکننده گواهی، نهاد بازرسی، مرجع ذیصلاح). در نتیجه استانداردسازی عملیات ﺁنها، اجرای نظام کنترل را ارتقأ دهد. ﺁموزش به بازرسان باعث تسهیل اجرای این روند می شود؛

د) حمایت از عملگرها/ اپراتورها:

چنین فعالیت‌هایی باید آماده‌سازی مواد فنی برای ارائه اطلاعات در مورد روشهای مجاز و استانداردهای تولیدی، همچنین در مورد GI را شامل شود. همچنین ارائه آموزش‌های مربوطه به اپراتورها همراه با مشارکت متخصصان محلی (پژوهشگران و مشاوران) برای ایجاد یک گروه ایرانی شناخته‌شده در کشاورزی ارگانیک و GI را پیش‌بینی کند.

ه) توسعه موارد ﺁزمایشی:

این امر میتواند یک فعالیت عملی کلیدی باشد که به عنوان مثال برای دیگر کشاورزان/ انجمنها نیز کاربردی باشد. در رابطه با GI، تعیین محدوده‌ ممکن و محصولات غذایی معمولی که می‌تواند روند ایجاد یک GI را ﺁغاز کند، ضروری است. مشارکت ذینفعان محلی (خصوصی و عمومی)، زمینه را برای شروع رویکرد مشابه به سایر محصولات/نواحی فراهم می کند. پیشنهادهای مربوط به چنین موردی در این مطالعه برای زعفران خراسان و پسته رفسنجان ذکر شده است.

به همین ترتیب، برای کشاورزی ارگانیک، مطالعه موردی میتواند بر روی یک نوع تولید خاص متمرکز شود. به‌طور بهینه، ارتباط گواهی‌نامه ارگانیک و جی‌ﺁی برای محصولی که در منطقه یا سرزمین مشخص به‌دست می‌ﺁید، می‌تواند نمونه برتری برای ارتقای سطح جهانی به وجود ﺁورد. از این رو، این پروژه باید فعالیت ها را از مراحل اولیه، یعنی با انتخاب گروه های خاصی از مزارع و مواد غذایی که با ﺁنها سیستم را اجرا و پیاده‌سازی میکنند، برنامه ریزی کند و تا زمانی که محصول/محصولات به بازار، با فعالیت های تبلیغی عرضه شود؛

و) فعالیت های تبلیغاتی:

پروژه همچنین باید شامل فعالیت هایی برای توسعه بازارهای داخلی و صادراتی با مشارکت اپراتورهای واردات/صادرات، عمده فروشان و خرده فروشان از طریق یک کمپین جامع اطلاع‌رسانی، رسیدن به مشتریان مورد نظر اختصاص داده شده به محصولات ویژه و با ارزش ویژه (مانند پسته، گل محمدی، زعفران) باشد.

لارم به ذکر است که تنها یک پروژه یا مجموعه ای از فعالیت ها که تمامی جنبه های فوق را پوشش می دهد، در تبدیل تولید ارگانیک بلقوه فعلی و تولید ناحیه‌ای برخی محصولات خاص (برای GI) به یک سیستم مقاوم و انعطاف پذیر که کل سیستم تولید کشاورزی ایران را در بر می گیرد موثر، کارﺁمد و پایدار خواهد بود.

پدیدآورندگان

اصل گزارش و این ترجمه لزوما” منعکس کننده نظرات اتحادیه اروپا، دولت های عضو، دولت جمهوری اسلامی ایران، محققین، موسسه مجری یا سایر همکاران نمی باشد.

علائم اختصاری:

سیاست مشترک کشاورزی: CAP

سازمان بازار مشترک: CMO

مدیر کل سازمان کشاورزی: DG AGRI

مدیرکل سازمان بهداشت و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان: DG SANCO

دیوان دادگستری اروپا: ECJ

گزارش های دادگستری اروپا: ECR

منطقه اقتصادی اروپا: EEA

سازمان ایمنی غذا اتحادیه اروپا: EFSA

اتحادیه اروپا : EU

سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو):  FAO

عملیات خوب کشاورزی:  GAP

نشان جغرافیایی: GI

سازمان بین المللی استاندارد : ISO

کنوانسیون بین المللی حفظ نباتات : IPPC

کشور عضو: MS

وزارت جهاد کشاورزی: MoAJ

کشاورزی ارگانیک:  O.F.

روزنامه رسمی: OJ

حفاظت از مبدا منشاء: PDO

حفاظت از نشان جغرافیایی: PGI

معیارهای گیاهی و بهداشتی: SPS

حیطه اختیارات:  ToR

سازمان تجارت جهانی:  WTO

پی‌نوشت‌ها: 

۱

[۱] ایران یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک است و دارای آب و هوای استوایی در امتداد ساحل دریای‌خزر است. برای اطلاعات بیشتر: https: / /www.nationsencyclopedia.com / economies / Asia-and-the-Pacific / Iran-AGRICULTURE.html#ixzz5vi8O6wOM. علاوه بر این, تقریباً یک سوم مساحت کل سطح ایران برای کشاورزی مناسب است, اما به دلیل خاک ضعیف و فقدان توزیع کافی آب در بسیاری از مناطق, بیشتر این مناطق تحت کشت نیستند. تنها ۱۲ درصد از کل منطقه زیر کشت (زمین‌های زراعی, باغ‌های میوه و تاکستان‌ها) است اما کم‌تر از یک سوم زمین‌های زیر کشت آبیاری می‌شود. باقی به کشاورزی سرزمین‌های خشک اختصاص‌داده شده‌است. ۹۲ درصد محصولات کشاورزی وابسته به آب هستند. بخش‌های غربی و شمال غربی این کشور دارای بیش‌ترین خاک حاصلخیز است. شاخص امنیت غذایی ایران در حدود ۹۶ درصد است. مراجعه به منبع الکترونیکی  کشاورزی در ایران  در http: / /www.iranicaonline.org / articles / agriculture-in-iran

۲

[۲] براساس اطلاعات کارشناس ملی, تنها یک مورد اعتراض نسبت به مقامات ایرانی (وزارت تجارت و صنعت) در رابطه با GIs ایران یعنی ” فرش‌های ترکمن ” از ترکمنستان (پایتخت عشق‌آباد) صورت گرفت.

۳

[۳] در زیر به تحلیل ماده ۵ قانون ایران که حفاظت از هر گونه نشانه ای که مغایر با اصول شرع, نظم عمومی و اخلاق باشد (به این معنی که مشروبات الکلی و روحیه اتحادیه اروپا و همچنین برخی از محصولات حیوانی که اصولا حفاظت نمی شوند) رجوع شود. قانون شریعت در رابطه با غذا و نوشیدنی، یک سری رهنمودهای غذایی برای مومنان خود تهیه می کند که عبارتند از: به طور کلی، قانون رژم غذایی اسلامی تفاوت میان مواد غذایی و نوشیدنی حلال مجاز و ﺁنهایی که حرام هستند را مشخص می کند. این قوانین به منزله یک گروه منسجم و به گفته برخی از علما، به متحد کردن پیروان با یکدیگر کمک می کنند؛ همچنین به ایجاد یک هویت اسلامی منحصر به فرد کمک می کنند. برای مسلمانان, قوانین غذایی غذاهای مجاز و ممنوع, به گونه ای کاملا صریح و بی پرده دنبال می شوند. قوانین چگونگی کشتن حیوانات برای مصارف غذایی پیچیده ترند. بنابراین، هر نوع غذا یا نوشیدنی که در قانون شریعت در ایران مجاز نیست، نمی تواند از حمایت قانون ایران در مورد حفاظت از GI بهره‌مند شود (این امر را می توان به عنوان محدود کردن دامنه محافظت از افراد خارجی به دسته های خاصی از محصولات تفسیر کرد).

۴

[۴] ماده ۴۱.۲ مقررات تصریح می کند که برای تعیین عمومی شدن یا نبودن یک واژه، باید همه عوامل مرتبط، به ویژه، وضعیت موجود در حوزه مصرف و قوانین مربوط به کشور و اتحادیه اروپا، در نظر گرفته شود.

۵

[۵] نشانه های جغرافیایی متشابه، که به صورت یکسان هجی و / یا تلفظ می شوند ، اما منشأ جغرافیایی محصولات حاصل از شهرها ، مناطق یا کشورها را تعیین میکنند.

۶

[۶] ماده ۱(ب) تعریف زیر از واژه ” نشانه جغرافیایی” را ارایه می‌دهد : « نشانه ای که از کشور، منطقه یا محل کشور شناسایی می‌شود، به شرطی که کیفیت، شهرت و یا ویژگی‌های دیگر آن اساساً مربوط به منشا جغرافیایی آن باشد.»

۷

[۷] تعریف نشانه جغرافیایی همنام را می‌توان در ماده ۳ (ب) قانون ایران یافت: « یک نشان جغرافیایی که مطابق با تعریفی که در ماده ۱ (الف) از این قانون پیروی می‌کند، با وجود اینکه محل آن‌ها واقعاً نشان داده شده‌است، به اشتباه به مردم نشان می‌دهد که منشا کالاها از مکان دیگری است.»

۸

[۸] Protected Geographical Indications

۹

[۹] Protected Designations of Origin

۱۰

[۱۰] عواقب چنین حفاظت ملی انتقالی که در آن یک نام تحت مقررات ثبت نگردیده است، برعهده کشور عضو است.

۱۱

[۱۱] (الف) عدم تطابق شرایط ذکر شده به PGI یا PDO را نشان می دهد (طبق ماده ۲ قانون).

۱۲

(ب) نشان می دهد که ثبت نام جز مواردی است که قابل ثبت نیست (طبق ماده ۳ قانون).

[۱۲] وب سایت GIایران: http://ipm.ssaa.ir/Search-GeoSign.

۱۳

[۱۳] ماده ۸ قانون اساسی مقرر می دارد: “اداره ثبت، اعلامیه و ضمیمه هایی را که در عرض ۱۵ روز به روز دریافت می شود، در نظر می گیرد تا به رعایت و تطابق جنبه های تشریفاتی و الزامات مندرج در قانون و ﺁیین نامه کنونی بپردازد”. بر اساس ماده ۷ قانون ﺁیین دادرسی کیفری، در صورت خروج از کشور، هزینه و مخارج پرداخت نشده است.

۱۴

[۱۴] ترکیب کمیته ثبت داده ها از مدیر اداره تشکیل شده و یک نفر به عنوان مدیر سازمان و یک کارشناس انتخاب شده از سوی مدیر کل ثبت و مالکیت صنعتی شرکت و تصمیم کمیته ظرف دو ماه از سوی طرفین در دادگاه های عمومی تهران به نفع کسانی که در ایران ساکن هستند و سه ماه به نفع کسانی که در خارج از کشور اقامت دارند، قابل استیناف است. تصمیمات این کمیته با رای متفق القول اتخاذ می شود. رسیدگی به این پرونده توسط کارشناسان نمی تواند از اعضای کمیته در مورد همین موضوع باشد. تمام این جزئیات توسط ماده ۱۶ قانون اساسی ذکر شده است.

۱۵

[۱۵] این امر منطقی است چون انتظار میرود جزئیات فنی این مشخصات, مانند ویژگی های فیزیکی, شیمیایی, میکروبیولوژی و همچنین طعم, عطر و ظاهر ﺁن توسط کارشناسان سازمان ثبت اسناد و املاک بررسی شود. در جریان مأموریت گروه کارشناسان، هیچ گونه مشخصات فنی برای تأیید روند درخواست ارائه نشده است.

۱۶

[۱۶] زمان اختصاص یافته برای تأیید اعتبار و توضیحات، سه ماه برای متقاضیان ایرانی و شش ماه برای متقاضیان خارج از کشور تا تاریخ ابلاغ است. اگر مدت زمان مذکور کافی نباشد، متقاضی میتواند فقط یک بار برای تمدید مهلت قانونی درخواست کند.

۱۷

[۱۷] معیارهای بسته‌بندی تنها یک عنصر اساسی از این مشخصات هستند اگر گروه متقاضی آن را به گونه‌ای مشخص کند و توجیه خاص محصول را در نظر بگیرد چرا که بسته‌بندی باید در منطقه جغرافیایی تعریف‌شده برای حفظ کیفیت، به خصوص در مورد اصل حرکت آزادانه کالاها و خدمات، در نظر گرفته شود(ماده ۷). ه) مقررات ۱۱۵۱/۲۰۱۲).

۱۸

[۱۸] اتحادیه اروپا اکنون ۲۴ زبان رسمی دارد: بلغاری، کرواسی، چک، دانمارکی، هلندی، انگلیسی، استونی، فنلاندی، فرانسه، ﺁلمانی، ﺁلمانی، یونانی، مجارستانی، ایرلندی، لتونیایی، لیتوانی، مالتیسی، لهستانی، اسلوونیایی، اسپانیایی و سوئدی. اطلاعات بیشتر در مورد چند زبانگی اتحادیه اروپا در http://europa.eu/about-eu/facts-figures/administration/index_en.htm.

۱۹

[۱۹] بدون دسترسی به پایگاه داده های افراد ثبت شده مشخص نیست که چه تعداد از افراد ثبت نام شده و چه کسانی متقاضیان بوده اند.

۲۰

[۲۰] حق ثبت نام نشانه‌ جغرافیایی به‌جز مجموع قیمت کاغذ، ۱۵۰۰۰۰ ریال و حق ثبت نام نشانه جغرافیایی، ۱۲۰۰۰۰۰ ریال است.

۲۱

[۲۱] نام و نشان متقاضیان مقیم خارج باید علاوه بر فارسی به زبان لاتین نوشته شود و با همین کلمات ثبت و منتشر شود.

۲۲

[۲۲] در طی تمام جلساتی که در طول ماموریت در ایران انجام شد، دستیابی به اطلاعات در مورد مراحل کنترل و یا ساختار بازرسی که برای کنترل یا نظارت مستمر بر تطابق ویژگی های محصول ضروری و لازم هستند، ممکن نبود.

۲۳

[۲۳] ماده ۱۱ قانون ایران مقرر می دارد: هر فرد علاقمند یا مقام ذیصلاح می تواند از دادگاه درخواست کند:

که نمونه هایی از انها را در اینجا عنوان خواهم کرد : الف- لغو ثبتنام شاخصهای جغرافیایی که الزامات ماده ۵ را رعایت نکرده است.

۲. ب- تأیید مجدد ثبتنام نشانه جغرافیایی برپایه این موضوع است که نشانه های ذکر شده در گواهی ثبت, با ضوابط مربوطه همخوانی ندارد, یا به این دلیل که کیفیت, شهرت و یا دیگر ویژگیهای کالایی که برای ﺁن نشانه های جغرافیایی به کار میروند, در گواهی مربوطه به درستی ذکر نشده است.

۲۴

[۲۴] در نبود کنترل رسمی، مشخص نیست که چه کسی این ارزیابی را انجام می دهد، زیرا هیچ ملزومات برچسب زنی وجود ندارد، علاوه بر ﺁن، گزارش نشده که چه کسی علاوه بر متقاضیان ثبت نام شده، کاربر بوده و چگونه از مؤسسه های درﺁمد زایی کنترل می شود – چنین اطلاعاتی از سوی وزارت جهاد کشاورزی ارائه نشده است.